Γιαν Μπρόζεκ
| Γιαν Μπρόζεκ | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Jan Brożek (Πολωνικά) |
| Γέννηση | 1 Νοεμβρίου 1585 Κουρζελόφ |
| Θάνατος | 21 Νοεμβρίου 1652 Bronowice Małe ή Κρακοβία[1] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Πολωνική-Λιθουανική Κοινοπολιτεία |
| Θρησκεία | Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Πολωνικά[2] |
| Εκπαίδευση | Δόκτωρ Θεολογίας |
| Σπουδές | Γιαγκιελόνιο Πανεπιστήμιο Πανεπιστήμιο της Πάδοβας |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | μαθηματικός αστρονόμος διδάσκων πανεπιστημίου κληρικός ποιητής[3] ιατρός[4] |
| Εργοδότης | Γιαγκιελόνιο Πανεπιστήμιο |
| Αξιοσημείωτο έργο | Gratis |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Γιαν (Ιωάννης) Μπρόζεκ (Jan Brożek, εκλατινισμένα Ioannes Broscius[5], Joannes Broscius[6] ή Johannes Broscius[7][8], 1 Νοεμβρίου 1585 – 21 Νοεμβρίου 1652) θεωρείται ο πλέον πολυμαθής Πολωνός της Αναγεννήσεως: Υπήρξε μαθηματικός, αστρονόμος, ιατρός, ποιητής, συγγραφέας, μουσικός και πρύτανης της Ακαδημίας της Κρακοβίας.
Βιογραφικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Μπρόζεκ γεννήθηκε στο χωριό Κουζέλουφ (Kurzelów) του βοεβοδάτου Σαντομίερς και έζησε στην Κρακοβία, στο Στάσουφ και στο Μιεντζίρζετς Ποντλάσκι. Σπούδασε στην Ακαδημία της Κρακοβίας (το σημερινό Γιαγκελονιανό Πανεπιστήμιο), και ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Πάδοβας (1620-1624). Το 1629 χειροτονήθηκε ιερέας της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.
Υπήρξε ο πλέον διακεκριμένος Πολωνός μαθηματικός του 17ου αιώνα, με έργο στη Θεωρία αριθμών (ιδιαίτερα των τέλειους αριθμούς) και στη γεωμετρία. Μελέτησε επίσης θεολογία και γεωδαισία. Ανάμεσα στα προβλήματα με τα οποία ασχολήθηκε είναι και το γιατί οι μέλισσες κατασκευάζουν εξαγωνικές κερήθρες: απέδειξε ότι αυτός είναι ο αποδοτικότερος τρόπος δημιουργίας κελιών για δεδομένη ποσότητα υλικών.
Ο Μπρόζεκ συνεισέφερε στην ευρύτερη γνωστοποίηση των θεωριών του Νικολάου Κοπέρνικου και υπήρξε υποστηρικτής και επίδοξος βιογράφος του: Περί το 1612 ή το 1618 επισκέφθηκε τη Βαρμία και με τη συγκατάθεση του «πρίγκιπα-επισκόπου» Σίμωνα Ρουντνίκι πήρε έναν αριθμό επιστολών και άλλων ντοκουμέντων του Κοπέρνικου με σκοπό να τα δημοσιεύσει, πράγμα όμως που δεν έγινε τελικώς.
Ο Ιωάννης Μπρόζεκ απεβίωσε στο Μπρονόβιτσε της Κρακοβίας. Το «Βροσκιανό Κολέγιο» (Collegium Broscianum), ένα από τα κτήρια του Γιαγκελονιανού Πανεπιστημίου, ονομάσθηκε έτσι προς τιμή του.
Τα δημοσιευμένα έργα του
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Geodesia distantiarum (1610)
- Dissertatio astronomica (1616)
- Dissersatio de cometa Astrophili (1619)
- De dierum inaequalitate (1619)
- Arithmetica integrorum (1620)
- Apologja pierwsza kalendarza rzymskiego powszechnego (1641)
- Apologia pro Aristotele et Euclide (1652)
- De numeris perfectis disceptatio (1637)
- Epistolae ad naturam ordinatarum figurarum plenius intelligendam pertinentes (1615)
- Peripatheticus Cracoviensis (1647)
- Sermo in synodo Luceornensi (1641)
- Discurs Ziemianina z Plebanem (1625):
- Gratis, albo Discurs I Ziemianina z Plebanem
- Przywiley, albo Discurs II Ziemianina z Plebanem
- Consens, albo Discurs III Ziemianina z Plebanem
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ psb.2191.1.
- ↑ «Identifiants et Référentiels» (Γαλλικά) Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. 118204637. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2020.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2019.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 14 Ιουνίου 2019.
- ↑ "Ioannes Broscius"
- ↑ "Joannes Broscius"
- ↑ "Johannes Broscius"
- ↑ Nicolaus Copernicus Gesamtausgabe («Πλήρης έκδοση του Ν. Κοπέρνικου»): Die Copernicus-biographien des 16. Bis 18. Jahrhunderts Αρχειοθετήθηκε 2015-02-26 στο Wayback Machine., ISBN 3-05-003848-9
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Jan Chroboczek: Jan Brożek: Mathematician, Astronomer and Biographer of Copernicus (1585–1652), The Polish Review, τόμος LV, νο. 2 (2010), σσ. 169–93, και «Τρεις επιστολές για τον Κοπέρνικο που εκδόθηκαν από τον Joannes Broscius το 1618», σσ. 1-20 στο Sudhoffs Archiv, 97-1, Στουτγάρδη 2013
- Jan Nepomucen Franke: Jan Brożek (J. Broscius) Akademik Krakowski..., Jagiellonian University Press, Κρακοβία 1884
- Jan Brożek, Wybór Pism (= «Επιλεγμένα γραπτά του Γ. Μπρόζεκ), τόμος 1, επιμέλεια Henryk Barycz, τόμος 2, επιμ. Jadwiga Dianni. P.W.N., Βαρσοβία 1956
- Krzysztof Tatarkiewicz: «Brzozek czy Brożek, materiały do rozważań w 350 rocznicę...», 2η έκδ.. Το χειρόγραφο είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα του RCIN, στο Ινστιτούτο Μαθηματικών της Πολωνικής Ακαδημίας Επιστημών (IMPAN), όπου κατατέθηκε από τον συγγραφέα το 2003.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Jan Brożek / Joannes Broscius: Μαθηματικός, ιστορικός της επιστήμης, πανεπιστημιακός και ευεργέτης
- Ο Μπρόζεκ στο Galileo Project